Rieten

Tips en trucs voor rieten

Hoewel er veel gemopperd wordt over de prijs en de kwaliteit van rieten, levert dit stukje bamboe toch een uitermate knappe prestatie. Het riet zet de "blaasdruk" van een saxofonist om in een trilling oftewel een toon. Als er geblazen wordt, beweegt een riet in een minuut al gauw een paar honderd keer op en neer. De helft van de tijd sluit een riet het mondstuk helemaal af. Een kwart van de tijd staat het mondstuk helemaal open en de resterende tijd trekt het riet sprintjes tussen open en dicht. Daarbij moet het zich snel aanpassen aan elke nieuwe toon (lage Bes, flageolet), stoppen, starten, crescendo, piano en dan moet het nog mooi klinken ook. Uren achtereen, elke dag en het liefst wekenlang.

Een bamboeriet bestaat uit kleine holle pijpjes met daartussen een lijmachtige stof. Laat het flink wat vocht opzuigen en je krijgt een mooi soepel en toch sterk riet dat uitstekend kan trillen. Speeksel tast echter de structuur van een riet aan. Gevolg: een slap riet zonder fut, dat snel inscheurt. Enige trucs. Je kunt de bovenkant van een riet polijsten. Zo voorkom je dat speeksel te snel binnendringt en het riet aantast. Leg het riet op een plat vlak en wrijf, bijv. met de achterkant van een theelepeltje, het aangesneden gedeelte van het riet dicht. Naar de tip toe! Net zolang tot de bovenkant hard en glad is. Het is dus beter om een riet vochtig te maken door het in een kopje water te zetten dan door erop te sabbelen. Na het spelen het riet goed afvegen en afspoelen met water. Je kunt het riet na het spelen ook even schoon schrapen, maar wees hiermee voorzichtig. Nog beter is het als je een riet een nacht in een oplossing van 3% waterstof peroxide zet. Daarna natuurlijk nog even afspoelen met water.

Rieten willen in het begin of na het spelen nog wel eens krom trekken. Niets aan de hand! Het betekent alleen maar dat het opgenomen vocht niet goed verdeeld is. Dat trekt wel weer bij. Je kunt de rieten die je gebruikt het beste bewaren in een riet houder. Oftewel klem op een plat vlak van plastic of glas. Toch zal een riet, hoe goed je er ook op past, uiteindelijk slap en futloos worden. Het enige dat je dan nog kunt doen is knippen. Echter dit heeft slechts tijdelijk effect.

Om een riet te kunnen knippen moet het goed nat zijn. Knip slechts kleine randjes tegelijk en test. Uiteindelijk kun je er niet veel meer dan anderhalve millimeter af knippen. Eventueel kun je de ronding van de tip bijvijlen zodat het beter bij de tip van het mondstuk past. (van buiten naar binnen vijlen met een nagelvijltje.) Wat kun je doen met rieten die niet lekker spelen? Probeer het riet een tijdje (inspelen dus), want het karakter van een riet verandert vooral in het begin. Vaak wordt het soepeler. Blijft een riet nukken vertonen dan is het vaak "uit balans". Er zitten stugge plekken in of het riet is bijv. aan één kant te stijf. Soms kun je dit zien als je het riet tegen het licht houdt. Of door links en rechts aan de zijkant van je mondstuk te blazen.

Door de stugge of stijve plekken bij te schuren kun je dit soms corrigeren, maar het is een kunst apart! Voor dit schuurwerk kun je het beste schuurbies gebruiken. Het meeste effect heb je aan de zijkant van het riet op ong. een ½ tot 1½ cm. vanaf de tip. Altijd naar de tip toe schuren. Het dunne voorste gedeelte van de tip kun je beter met rust laten. Ook van het hart van het riet (de V-vorm) kun je maar beter afblijven; dit is de ruggengraat van het riet. Deze bepaalt de sterkte van het riet. Alleen als het riet domweg te zwaar voor je is, kun je er heel voorzichtig iets af halen. Er bestaan ook plastic en fiber rieten; deze zijn constant van kwaliteit en gaan langer mee. Plastic rieten klinken meestal hard en rauw. Ook fiber rieten klinken minder mooi dan bamboe. Tenslotte, er bestaan grofweg twee stromingen: Amerikaanse rieten (Rico, Hemke, La Voz ) en ook Alexander Superial worden veel gebruikt in de lichte muziek. Franse rieten (Van Doren en Marca ) zijn stugger en strakker en worden veel gebruikt in de klassieke muziek. Nieuw zijn de Selmer rieten.